Η Κοζάνη ταξιδεύει στον κόσμο… στα χνάρια της Χάρτας του Ρήγα!
Ο διαγωνισμός που προκήρυξε ο Δήμος Κοζάνης, που άρχισε με την παραγωγή του Δη.Πε.Θε. Κοζάνης του έργου «Με την Πένα Σπαθί», του Μιχάλη Πιτένη, ολοκληρώθηκε με την επιστροφή της πενταμελούς ομάδας από τη Βιέννη. Ο νικητής του διαγωνισμού, Μανώλης Ιωαννίδης, μαζί με τους γονείς του, τον Δρ Δημήτρη Μυλωνά, ως ξεναγό και διερμηνέα, και τον φωτογράφο και κινηματογραφιστή Δημήτρη Στραβού, συμμετείχαν στο πρώτο ταξίδι της Κοζάνης στον κόσμο και προσπάθησαν να ανακαλύψουν:
-
ίχνη της Χάρτας (το τυπογραφείο όπου τυπώθηκε),
-
του Ρήγα (η οικία όπου διέμεινε πριν τη σύλληψή του, ο χώρος όπου βρισκόταν το τότε αστυνομικό μέγαρο, όπου φυλακίστηκε μαζί με τους συντρόφους του),
-
των πρώτων Κοζανιτών εμπόρων που έδρασαν στη Βιέννη και κάποιοι από αυτούς μεγαλούργησαν (Γεώργιος Καραγιάννης, πρόγονος του Herbert von Karajan),
-
των υπόλοιπων Δυτικομακεδόνων και άλλων εμπόρων που βρέθηκαν στη Βιέννη και αρκετοί από αυτούς πλούτισαν και έπαιξαν σημαντικό ρόλο τόσο για τον τόπο κατοικίας τους όσο και για τους τόπους καταγωγής τους (Σίνας, Δούμπας, Νάκος, Δάρβαρης, Οικονόμου, Ζωντίδης και πολλοί άλλοι),
-
των δύο ορθόδοξων εκκλησιών που βρίσκονται ακόμη και σήμερα στη Βιέννη (Άγιος Γεώργιος, η εκκλησία των Ελλήνων – Οθωμανών υπηκόων, Αγία Τριάδα, η εκκλησία των Ελλήνων που είχαν λάβει την αυστριακή υπηκοότητα), υπενθυμίζοντας και το ρόλο της Εκκλησίας στις δύσκολες εκείνες εποχές, η οποία συγκέντρωνε κάτω από τη σκέπη τους όλους τους Έλληνες που ζούσαν στη Βιέννη.
Οι πλατείες και οδοί, οι οποίοι φέρουν ονόματα Ελλήνων (Herbert von Karajan Platz, Dumbastrasse), πινακίδες, οι οποίες υπενθυμίζουν τον πλούτο εκείνων των Ελλήνων (Darbar-Hof: η αυλή του Δάρβαρη) και αναμνηστικές πλάκες, που τιμούν το Ρήγα Φεραίο εντυπώνονται στο μυαλό και αποδεικνύουν περίτρανα το σπουδαίο ρόλο που έπαιξε η ελληνική κοινότητα της Βιέννης την εποχή εκείνη.
Η Κοζάνη και η Δυτική Μακεδονία, μπορεί να μη συμμετείχαν στην επανάσταση του 1821, καθώς ήταν ακόμη υποδουλωμένες στους Τούρκους, ωστόσο Κοζανίτες, Δυτικομακεδόνες και άλλοι Έλληνες που βρέθηκαν στη Βιέννη, οργάνωσαν, χρηματοδότησαν και κάποιοι από αυτούς έδωσαν και τις ζωές τους για την Επανάσταση του 1821.
Τέσσερις μέρες στη Βιέννη, μία αναζήτηση στο παρελθόν, με τα μάτια στραμμένα στο μέλλον. Στην αναζήτηση αυτή αρωγός ο κ. Θεοφάνης Πάμπας, ο οποίος όλες τις μέρες ήταν μαζί με τους ταξιδιώτες, τους ξενάγησε στα σημαντικότερα σημεία ενδιαφέροντος και έδωσε λεπτομέρειες τόσο για τη ζωή των Ελλήνων της Βιέννης όσο και για τη δράση τους.
Ημερα 1η
Το οδοιπορικό μας στη Βιέννη ξεκίνησε. Πέντε Κοζανίτες, με πρωτοβουλία του Δήμου Κοζάνης, βρέθηκαν στη Βιέννη για να ακολουθησοτν τα χνάρια της Χάρτας του Ρήγα.
Το οδοιπορικό ξεκίνησε με επίσκεψη στους δύο ορθόδοξους ναούς της Βιέννης, τον Άγιο Γεώργιο και την Αγία Τριάδα. Ο Άγιος Γεώργιος ήταν ο ναός των Ελλήνων, Οθωμανών υπηκόων, το κτίριο του οποίου αγοράστηκε και παραχωρήθηκε από τον Γεώργιο Καραγιάννη (τον Κοζανίτη πρόγονο του μεγάλου συνθέτη Herbert von Karajan). Η Αγία Τριάδα αντίστοιχα ανακαινίσθηκε και επεκτάθηκε από τον αρχιτέκτονα Θεόφιλο Χάνσεν, με χρήματα του εθνικού ευεργέτη Σινά. Στην Αγία Τριάδα στεγαζόταν και η Ελληνική Σχολή, όπου δίδαξαν ο Άνθιμος Γαζής, ο Δημήτριος Δάρβαρης, ο Ευφρόνιος Ραφαήλ Πόποβιτς εκτός των άλλων.
Η συνέχεια της πορείας στο ιστορικό κέντρο της πόλης και στα τετράγωνα που έζησαν οι Έλληνες του 18ου – 19ου αιώνα (ανάμεσα τους πολλοί Κοζανίτες, με προεξέχουσες μορφές την οικογένεια Καραγιάννη, Οικονόμου, αλλά και τις οικογένειες Δούμπα, Σίνα, Νάκου, Δάρβαρη), μας οδήγησε στα τετράγωνα, όπου κάποτε δέσποζαν οι κατοικίες – παλάτια των προγόνων μας, το τυπογραφείο του Βεντότη, όπου τυπώθηκαν κάποια από τα έργα του Ρήγα, η οικία όπου φιλοξενήθηκε ο Ρήγας και η οικία του Γεωργίου Πούλιου.
Το οδοιπορικό μας έκλεισε με επίσκεψη στο χώρο, όπου στεκόταν το αστυνομικό μέγαρο στο οποίο φυλακίστηκε ο Ρήγας και οι σύντροφοί του!! Ένα ρίγος μας διαπέρασε, σκεφτόμενοι όλους αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους για να είμαστε εμείς σήμερα ελεύθεροι και να μπορούμε να συλλογιζόμαστε ελεύθερα!
Ημερα 2η
Το οδοιπορικό μας συνεχίζεται στη Βιέννη …. Δεύτερη μέρα: Οι εκπλήξεις συνεχίζονται.
Ξεκινήσαμε με πεζοπορία στο ιστορικό κέντρο της πόλης, όπου και πάλι διαπιστώσαμε το ρόλο των Ελλήνων -κυρίως Δυτικομακεδόνων από Κοζάνη, Καστοριά,βΣιατιστα, Βλάστη- της Βιέννης, καθώς πολλά κτίρια ανήκαν μέχρι και τις αρχές του 20ού αιώνα. Εντυπωσιαστηκαμε με τον πλούτο συγκεκριμένων οικογενειών (Καραγιάννη, Νάκου, Δούμπα) και των κτιρίων που είχαν στην κατοχή τους.
Βρεθήκαμε στο χειμερινό ανάκτορο των Αψβούργων και αισθάνθηκα με το αυτοκρατορικό στυλ της πόλης να αναδύεται στον αέρα. Εμφανίστηκαν ξαφνικά μπροστά μας ιππείς και αλλαγή της ισπανικής σχολής ιππασίας, τα οποία πήγαιναν στους χώρους στάθμισης του.
Το εντυπωσιακότερο και πιο συγκινητικό κομμάτι της 2ης μέρας ήταν η επίσκεψη στο σπίτι Κοζανίτη που ζει στη Βιέννη και μας έδειξε φωτογραφίες από το προσωπικό του αρχείο.
Ξαφνικά οι τάφοι Δυτικομακεδόνων που ζούσαν στη Βιέννη εμφανίστηκαν μπροστά μας μέσα από φωτογραφίες και ένα ρίγος μας διαπέρασε. Ταφικά μνημεία που πλέον είτε δεν υπάρχουν είτε καταστρέφονται απο το πέρασμα του χρόνου και κανένας δεν δείχνει το απαραίτητο ενδιαφέρον! Η αυριανή μέρα θα μας παρουσιάσει τι έχει απομείνει από τα μνημεία αυτά στο νεκροταφείο St. Marx!
Η μέρα έκλεισε με την παρουσία μας στην Κρατική όπερα της Βιέννης, μια από τις αξιολογότερες της Ευρώπης… Οι γάμοι του Φιγκαρό του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ … Μπήκαμε έστω και λίγο στο πνεύμα της εποχής.
Ημερα 3η
Η τρίτη μέρα ήταν ίσως αυτή που επέδρασε καταλυτικά στην ψυχή μας, σε όλο μας το “είναι”. Ξεκίνησε με επίσκεψη στο κεντρικό νεκροταφείο της Βιέννης, όπου βρίσκονται τα ταφικά μνημεία και σε αρκετές περιπτώσεις και οι τάφοι των μεγάλων ελληνικών οικογενειών της Βιέννης: Υψηλάντηδων, Καραγιάννhδων, Δουμπαίων, Καλαφάτηδων, Γαλάτη, Σπαρτάληδων, Βαχτσεβάνων, Τυφόξυλου, Σκαναβήδων, Χρηστομάννων και άλλων επιφανών Ελλήνων (κατά κύριο λόγο Δυτικομακεδόνων).
Η πεζοπορία στο κεντρικό νεκροταφείο της Βιέννης συνεχίστηκε με επίσκεψη στα ταφικά μνημεία των μεγάλων ευρωπαίων μουσικών: Μπετόβεν, Μότσαρτ, Μπράμς, Στράους, Σούμπερτ. Και μία μεγάλη έκπληξη μας περίμενε. Ανάμεσα στους μεγάλους αυτούς μουσουργούς βρίσκεται και το ταφικό μνημείο του Νικολάου Δούμπα, επιδεικνύοντας το σεβασμό των Αυστριακών στο σπουδαίο αυτό άντρα, ευεργέτη τόσο της Βιέννης όσο και της χώρας καταγωγής του, της Ελλάδας.
0 comments on “Η Κοζάνη ταξιδεύει στον κόσμο …. στα χνάρια της Χάρτας του Ρήγα!”